dres touch 12

Dres touch 12 to określenie związane z technologią DRE (Direct Recording Electronic), czyli elektronicznym systemem rejestracji głosów w wyborach. W niniejszym artykule przedstawiamy zasadę działania, kluczowe procesy, wady i zalety systemów DRE oraz ich ewolucję o trendy we współczesnej demokracji elektronicznej, bazując wyłącznie na rzetelnych i udokumentowanych źródłach.

Definicja i podstawy systemów DRE

System DRE pozwala na bezpośrednie rejestrowanie głosów przez interfejs elektroniczny, taki jak wyświetlacz dotykowy lub przyciski. Oddany głos jest zapisywany w pamięci elektronicznej urządzenia, a następnie sumowany, przechowywany i – w zależności od konfiguracji – drukowany lub automatycznie przesyłany do centrali wyborczej. Elektroniczne maszyny bywają wyposażone w dodatkowe technologie, jak drukarka generująca papierowe potwierdzenie głosu (VVPT), lub połączone z sieciami komunikacyjnymi na potrzeby przekazu danych[3][4].

Alternatywą dla DRE jest optical scan – technologia głosowania, w której wyborca zaznacza swój wybór na papierowej karcie, a następnie jest ona skanowana i zliczana elektronicznie. Wariantowo, karta jest drukowana przez system po głosowaniu elektronicznym i skanowana w celu policzenia kodów kreskowych lub QR[1].

Kluczowe procesy działania DRE i optical scan

Podstawowy proces w systemach DRE obejmuje następujące kroki:

• Wyborca interaguje z urządzeniem (dotyk, przyciski) na specjalnym interfejsie wyborczym
• Oprogramowanie obsługuje proces głosowania, rejestracji i weryfikacji wyborów
• W przypadku wersji z VVPT urządzenie generuje papierowe potwierdzenie głosu
• Wyniki głosowań są sumowane i drukowane lub przesyłane do centrali
• Audyt i weryfikacja wyników opierają się na zapisie cyfrowym oraz – opcjonalnie – na papierowych potwierdzeniach[3][4]

W przypadku optical scan, wyborca najpierw wypełnia kartę papierową, a potem dokonuje jej zeskanowania przez maszynę, która elektronicznie interpretuje wyniki[1][3][4].

Składniki systemu DRE i wymagania technologiczne

Każda maszyna DRE zawiera szereg niezbędnych elementów:

• Interfejs użytkownika: ekran dotykowy lub przyciski, ewentualnie audio i napisy dla osób z niepełnosprawnościami
• Oprogramowanie: dedykowany software przeznaczony do obsługi wyborów i przetwarzania głosów
• Pamięć elektroniczna: karty, dyski, kopie zapasowe przechowujące dane o oddanych głosach i protokołach
• Drukarka potwierdzenia głosu: drukująca VVPT (w wersji wyposażonej w tę funkcjonalność)
• System komunikacyjny: umożliwiający transfer danych (np. do centrali wyborczej)[3][4]

Wariant DRE z VVPT uznaje się za kluczowy trend rozwoju, bowiem podnosi wiarygodność poprzez umożliwienie bezpośredniego audytu ręcznego z użyciem wydrukowanych pokwitowań głosów[4].

Zalety i ograniczenia maszyn DRE

Do głównych zalet systemów DRE należy zaliczyć szeroką dostępność dla osób z niepełnosprawnościami, wysoką skalowalność językową oraz szybkie podsumowanie wyników wyborów. W USA od 2002 r. w każdym lokalu wyborczym musi znajdować się co najmniej jedna taka maszyna, co częściowo wymusiła ustawa Help America Vote Act. System DRE istotnie poprawił dostępność głosowania dla wielu grup społecznych[3].

Ograniczenia i wady tych urządzeń wynikają głównie z braku audytowalności wewnętrznej niektórych wersji (bez VVPT), podatności na błędy w oprogramowaniu oraz potencjalnych zagrożeń związanych z cyberatakiami. Brak papierowego potwierdzenia uniemożliwia ręczną weryfikację wyniku wyborów w razie wystąpienia nieprawidłowości. Systemy bez VVPT są krytykowane za ograniczanie mechanizmów nadzoru i audytu[2][3].

Dodatkowo, formalna gwarancja poprawności kodu w maszynach DRE jest według ekspertów praktycznie niemożliwa do osiągnięcia w warunkach rzeczywistych, co potęguje wyzwań związanych z bezpieczeństwem wyborów[6]. Systemy optical scan również nie są pozbawione wad – dokumentowane są liczne błędy techniczne, takie jak problemy z papierem, przegrzewaniem czujników czy nieprawidłową interpretacją zaznaczeń na kartach[1].

Wzrost wykorzystania i trendy rozwojowe

Zastosowanie DRE istotnie wzrosło: w USA odsetek głosujących z użyciem tej technologii skoczył z 7,7% w 1996 r. do 28,9% w 2004 r. System DRE specjalnie dostosowano do potrzeb lokalnych (precinct count) i scentralizowanych (central count), a przypadki wybitnych modeli maszyn to m.in. Diebold AccuVote-TSX, ES&S iVotronic, Sequoia AVC Edge, Hart InterCivic eSlate, Microvote Infinity Voting Panel[3][4].

Kluczowym trendem współczesności jest standaryzacja systemu VVPT, wzrost świadomości zagrożeń cybernetycznych i stopniowe rozważanie hybrydowych systemów opartych na połączeniu papierowego i elektronicznego zapisu. Trwają również eksperymenty z rozwiązaniami opartymi o publiczne sieci komputerowe (public network DRE)[1][3].

Kwestie bezpieczeństwa i audytowalności

Audytowalność jest fundamentem zaufania do elektronicznych wyborów. Element ten zyskuje na znaczeniu wraz z popularyzacją wersji z papierowym potwierdzeniem (VVPT), które umożliwia użytkownikom weryfikację oddanego głosu i pozwala na przeprowadzenie niezależnego przeliczenia głosów. Brak VVPT utrudnia lub uniemożliwia efektywny audyt, będąc jednym z zarzutów wobec systemów starszego typu[2][3][4].

Cyberbezpieczeństwo pozostaje jednym z najtrudniejszych wyzwań, ponieważ elektroniczne systemy są podatne na złośliwe ataki, a także na uszkodzenia sprzętu oraz błędy programistyczne o trudnych do wykrycia konsekwencjach[2][3][6]. Coraz większy nacisk kładzie się na stosowanie otwartych standardów, przejrzystość kodu oraz rygorystyczne procedury testowe.

Podsumowanie

DRE touch 12 i pokrewne technologie stanowią silny impuls rozwojowy dla współczesnych systemów wyborczych, pod warunkiem wdrożenia rozwiązań zwiększających przejrzystość, audytowalność i bezpieczeństwo procesu głosowania. Przyjęcie VVPT jako standardu oraz wzrost kompetencji w zakresie cyberbezpieczeństwa są kluczowe dla zapewnienia wiarygodności wyborów w cyfrowej erze.

Źródła:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Voting_machine
2. https://educatedguesswork.org/posts/voting-dre/
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Electronic_voting
4. https://www.brennancenter.org/sites/default/files/publications/Machinery%20of%20Democracy.pdf
5. https://people.csail.mit.edu/rivest/pubs/RV16.pdf